ਹੈਨਲੇ ਪਾਸਪੋਰਟ ਸੂਚਕਾਂਕ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਪਾਸਪੋਰਟਾਂ ਨੂੰ ਦਰਜਾਬੰਦੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਹੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ 87ਵੇਂ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਰੈਂਕਿੰਗ ‘ਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ 109ਵੇਂ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਨੂੰ 104ਵੇਂ, ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਨੂੰ 103ਵੇਂ, ਨੇਪਾਲ ਨੂੰ 106ਵੇਂ, ਮਿਆਂਮਾਰ ਨੂੰ 99ਵੇਂ, ਚੀਨ ਨੂੰ 69ਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਾਸਪੋਰਟ ‘ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਚ ਵੀਜ਼ਾ-ਮੁਕਤ ਐਂਟਰੀ ਲਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਦਰਜਾਬੰਦੀ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਾਲ 2006 ਤੋਂ ਮੌਜੂਦਾ ਸਾਲ 2022 ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਦੀ ਰੈਂਕਿੰਗ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ। ਸਾਲ 2006 ਵਿੱਚ ਇੰਡੈਕਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਥਾਨ 71ਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਸੀ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਰੈਂਕਿੰਗ 87ਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਆ ਗਈ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਭਾਰਤੀ ਪਾਸਪੋਰਟ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਵੀ ਨਾਗਰਿਕ ਯੂਰਪ ਦੇ ਸਿਰਫ ਦੋ ਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਚ ਵੀਜ਼ਾ ਮੁਫਤ ਯਾਤਰਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਪਾਸਪੋਰਟ ‘ਤੇ ਵੀਜ਼ਾ ਮੁਕਤ ਦਾਖ਼ਲਾ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਦੇ ਚਾਰ, ਯੂਰਪ ਦੇ ਦੋ, ਕੈਰੇਬੀਅਨ ਦੇ ਦਸ, ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਗਿਆਰਾਂ, ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਦੋ, ਅਫਰੀਕਾ ਦੇ 21 ਦੇਸ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਭਾਰਤੀ ਪਾਸਪੋਰਟ ਦੀ ਤੁਲਨਾ
ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਭਾਰਤੀ ਪਾਸਪੋਰਟ ਦੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਇਸ ਸੂਚਕਾਂਕ ‘ਚ 109ਵੀਂ ਰੈਂਕਿੰਗ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਇਸ ਪਾਸਪੋਰਟ ‘ਤੇ ਸਿਰਫ 32 ਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਚ ਵੀਜ਼ਾ ਫ੍ਰੀ ਐਂਟਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਯੂਰਪ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਸ ਪਾਸਪੋਰਟ ‘ਤੇ ਵੀਜ਼ਾ ਮੁਕਤ ਦਾਖਲਾ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਮਰੀਕੀ ਪਾਸਪੋਰਟ ਦੀ ਰੈਂਕਿੰਗ ਇਸ ਸੂਚਕਾਂਕ ‘ਚ 7ਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਪਾਸਪੋਰਟ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਦੁਨੀਆ ਦੇ 186 ਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਚ ਵੀਜ਼ਾ ਫਰੀ ਐਂਟਰੀ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼, ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਸਮੇਤ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਕੁੱਲ 23 ਦੇਸ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਪਰ ਅਮਰੀਕੀ ਪਾਸਪੋਰਟ ਰੱਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਆਉਣ ਲਈ ਵੀਜ਼ਾ ਲੈਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਵੀਜ਼ਾ ਮੁਕਤ ਦਾਖ਼ਲੇ ਦੇ ਲਾਭ
ਕਿਸੇ ਵੀ ਯਾਤਰੀ ਲਈ ਵੀਜ਼ਾ ਮੁਕਤ ਦਾਖ਼ਲਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੁਹਾਵਣਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ ਉਸ ਨੂੰ ਵੀਜ਼ਾ ਫ਼ੀਸ ਦਾ ਖ਼ਰਚ ਬਚਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਵੀਜ਼ੇ ਲਈ ਕੋਈ ਮਿਹਨਤ ਜਾਂ ਸਮਾਂ ਖ਼ਰਚ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ।
ਭਾਰਤੀ ਪਾਸਪੋਰਟ ‘ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਚ ਵੀਜ਼ਾ ਫ੍ਰੀ ਐਂਟਰੀ
ਹੈਨਲੇ ਪਾਸਪੋਰਟ ਇੰਡੈਕਸ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਭਾਰਤੀ ਪਾਸਪੋਰਟ ‘ਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸੱਠ ਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਚ ਵੀਜ਼ਾ ਫਰੀ ਐਂਟਰੀ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਾਮ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ :
Cook Islands, Fiji, Marshall Islands, Micronesia, Niue, Palau Islands, Samoa, Tuvalu, Vanuatu, Iran, Jordan, Oman, Qatar, Albania, Serbia, CARIBBEAN, Barbados, British Virgin Islands, Dominica, Grenada, Haiti, Jamaica, Montserrat, St. Kitts and Nevis, St. Lucia, St. Vincent and the Grenadines, Trinidad and Tobag, Bhutan, Cambodia, Indonesia, Laos, Macao (SAR China), Maldives, Myanmar, Nepal, Sri Lanka, Thailand, Timor-Leste, Bolivia, El Salvador, Botswana, Burundi, Cape Verde Islands, Comoro Islands, Ethiopia, Gabon, Guinea-Bissau, Madagascar, Mauritania, Mauritius, Mozambique, Rwanda, Senegal, Seychelles, Sierra Leone, Somalia, Tanzania, Togo, Tunisia, Uganda, Zimbabwe.